Zo’n drie weken geleden stond er in Trouw de kop “Niemand durft nog ‘ik’ te zeggen”. De titel triggerde me direct. Hier wilde ik meer van weten.
Het is een artikel waarin Daan Roovers, filosofe en Denker des Vaderlands, probeert te doorgronden waarom studenten zo vaak kampen met burn-out klachten. Zij stelt hierbij een interessante vraag namelijk: waarom is burn-out ons 21ste-eeuwse antwoord op studiestress en stress uit de samenleving?
Je zou denken dat het antwoord heel eenvoudig lijkt, namelijk dat de hedendaagse economie constante beschikbaarheid eist en daarmee het individu overvraagt, maar Roovers veronderstelt dat er meer aan de hand is. Zij ziet om zich heen dat het wel lijkt alsof mensen (niet alleen studenten) steeds meer het idee hebben dat hun persoonlijke beweegredenen er niet toe doen en daarom een economisch argument gebruiken om ergens ‘nee’ tegen te zeggen. Als voorbeeld noemt ze een vriendin aan wie ze voorstelt om mee naar de film te gaan. Die vriendin heeft geen zin omdat ze moe is en liever in bad wil liggen. Zij zegt dit echter niet. In plaats daarvan zegt de vriendin: ‘Nee sorry, ik heb het te druk’. Het ‘te druk hebben’ is dan een algemeen geaccepteerde reden.
Nu lijkt dit een onschuldig voorbeeld, want je zou zelfs kunnen denken dat dit een sociaal geaccepteerde smoes is. Maar de vervolgvraag is dan toch: wat gebeurt er als we vooral sociaal geaccepteerde argumenten gebruiken en denken dat onze werkelijke beweegredenen er niet toe doen? Wat gebeurt er als we er niet in slagen ‘ik’ te zeggen? Het antwoord van Daan Roovers op deze vraag is: ‘Dan voel je je onthand en ongelukkig. Depressie en burn-out liggen vervolgens op de loer.’ Een interessante gedachtegang! Je zou het ook anders kunnen zeggen: door jezelf te verloochenen word je op den duur ongelukkig.
En hoe komt het dan dat we er steeds minder in slagen om werkelijk te zeggen hoe iets voor ons is?
Ik zie daar in ieder geval een paar algemene redenen voor, die je wellicht zult herkennen.
De eerste is dat we als mens nu eenmaal sociale wezens zijn en onze uiterste best doen om erbij te horen. Sociaal geaccepteerde argumenten lijken dan een lekker veilige keuze te zijn.
De tweede reden is dat we vaak helemaal niet in de gaten hebben wat onze werkelijke beweegredenen zijn. Als mens reageren we veelal volgens vaste patronen en op de zogenaamde automatische piloot. Het vraagt echt tijd en aandacht om stil te staan bij wat er in ons leeft en te ervaren wat we werkelijk zouden willen.
En die tijd en aandacht die ontbreekt er nu juist aan. Immers: om ons heen draait de wereld 24/7 door, alles moet groter, sneller en beter. Ook wijzelf moeten groter, sneller en beter worden. Ideale mensen die voldoen aan de plaatjes die ons worden voorgespiegeld van gelukkige en geslaagde personen. Als we oppervlakkig kijken lijkt het alsof geluk wordt bepaald door de mate waarin je succesvol bent in onze maatschappij. En de definitie van ‘succesvol zijn’ wordt – als we niet opletten – ook nog door de buitenwereld bepaald.
Maar ho, stop!
Waar ben jij in dit hele verhaal?
Hoe voel je je werkelijk?
Wat vind jij belangrijk?
Wat geeft jou een geluksgevoel?
Waarschijnlijk overval ik je met deze vragen. Want we hebben met z’n allen immers nauwelijks de tijd om hier bij stil te staan. Of misschien beter gezegd: we gunnen onszelf niet de tijd om hier aandacht aan te geven, we moeten immers door met ……
Als je het wel prikkelende vragen vindt en je werkelijk benieuwd bent naar jouw eigen antwoorden hierop, gun jezelf dan de tijd en de aandacht ze te vinden. Je zou kunnen beginnen met het verbeteren van je relatie met jezelf. Dit vraagt echt een investering in jezelf, net zoals je ook tijd en aandacht zou geven aan iemand anders die je beter wilt leren kennen. Dit kun je doen door eens wat vaker te vertragen, niets te doen, stil te worden en op te merken wat er in jou gaande is. Door te luisteren naar wat je lijf en hart je te vertellen hebben. Dit klinkt misschien eenvoudig maar in de praktijk blijkt het vaak lastiger dan je denkt.
Ben je eigenlijk wel benieuwd naar jezelf maar weet je niet zo goed wat te doen of kun je wel wat hulp gebruiken? Met Beddingwerk bied ik je verschillende mogelijkheden om je met focusmomenten hierin te begeleiden. Je bent altijd welkom om met mij op pad te gaan.
Voor nu wens ik je mooie ontmoetingen met jezelf!
