Vorige week werd ik blij verrast door de oproep die Koos Janssen, onze burgemeester, in zijn nieuwjaarstoespraak deed. Hij nodigde alle inwoners van Zeist uit om zich open te stellen voor dat wat anders is. Hij zei onder andere het volgende:
Laten we openstaan voor dat wat anders is. Een nieuwe buurman. Een nieuwe collega. Een verrassende wending van je dag. Of een onverwacht sportsucces. Dat is wat we te doen hebben. Openstaan voor dat wat anders is. Het binnenlaten. En daarna kijken hoe we samen mens kunnen zijn. Op straat. In de wijk. In onze gemeente. Er strekt zich een nieuw jaar voor ons uit. Een jaar dat vást anders zal lopen dan we nu denken.
Met onverwachte wendingen. Onbekende voorvallen. En ontzettend veel ontmoetingen met mensen die anders zijn. De vraag is: vangt u dat in uw bestaande perspectief? Of staat u open voor een nieuwe ervaring?
Toen ik dit las maakte mijn hart een sprongetje en moest ik gelijk denken aan een van de pijlers van mindfulness: ‘eindeloos opnieuw beginnen of ‘open mind’. Hiermee wordt bedoeld dat we onze blik niet laten kleuren door wat we denken te weten maar elke situatie als nieuw bekijken. En dit vraagt echt oefening en een grote mate van bewustzijn want in de regel interpreteren en reageren we volgens vaste patronen. Onze inschattingen van situaties of mensen worden onbewust bepaald door onze ervaringen uit het verleden, onze opvoeding, het milieu waaruit we komen, de opleiding die we hebben genoten, de kring waarin we werken en leven, enzovoort. Er liggen als het ware scripts klaar in ons bewustzijn, die gepast worden op de informatie die zich aandient. En als het genoeg lijkt op iets wat we in het verleden al eerder hebben meegemaakt, zullen we op dezelfde manier reageren. En zolang we ons hier niet bewust van zijn blijven we dit doen.
Deze automatische manier van informatie verwerken heeft veel praktische voordelen. Stel je maar eens voor dat je bij ieder rood stoplicht zou moeten nadenken over de betekenis van de kleur.
Maar in heel veel gevallen is het minder praktisch. Het toepassen van ‘oude’ informatie op nieuwe situaties is niet altijd terecht. Het leidt ertoe dat we andere interpretaties over het hoofd zien of voorbarige conclusies trekken. We vernauwen hiermee ons perspectief en daarmee ook onze speelruimte. Zo perken we onszelf, en daarmee ook de ander, onnodig in.
Wat het nog ingewikkelder maakt is dat we die vaste scripts veelal ook op onszelf toepassen. Jij hebt vast ook wel een zo’n uitspraak of beeld van jezelf dat jou typeert. Ik noem je een paar voorbeelden die ik de laatste tijd om me heen hoorde:
‘Ik kan echt geen toon houden, dus zingen is niets voor mij’.
‘Ik heb echt geen fantasie’.
‘Ik kan er niet tegen als iets niet helemaal in orde is’.
‘Ik moet het eerst zelf goed overdacht hebben voordat ik het voorleg aan een ander’.
‘Wanneer ik een vraag stel schaam ik me altijd een beetje’.
‘Als iets me niet lukt moet ik nog beter mijn best doen’.
En die van mezelf: ‘Als een ander me een tip geeft denk ik: “dat had ik zelf moeten bedenken”’.
Zie je de inperking van zo’n script? En ben je je bewust van hoe jij jezelf hiermee gevangen houdt?
Mijn uitnodiging voor 2020 is dan ook, in aanvulling op die van Koos Janssen, om onbevangen de ontmoeting met JEZELF aan te gaan. Om jezelf dit jaar eens beter te leren kennen, je eigen-aardigheden te ontdekken én te ervaren welke scripts jij allemaal hanteert. Want ik weet zeker dat je, door je hier bewust van te zijn, je jouw perspectief en speelruimte zal vergroten. En een leuke bijkomstigheid is dat je daarmee ook de speelruimte van de mensen om je heen verruimt :-)!
Wanneer je hier nu echt werk van wilt maken dan is het volgen van een mindfulness-training beslist een aanrader. Want heus, mindfulness beoefenen is meer dan stil zitten op een kussen. Mocht je dat graag met mij willen doen, dan is een individuele training met mij een mogelijkheid..
Overigens is mijn hele aanbod gericht op ‘stil te staan bij jezelf’ en ‘jezelf beter leren kennen’.
